در میان مکانهای تاریخی استان همدان، آرامگاه حیقوق نبی مکانی مشهور و شناخته شده است. این مکان در منطقه تویسرکان قرار دارد و یکی از جاذبه های گردشگری این منطقه می باشد. اگر قصد سفر به تویسرکان را دارید حتما از آرامگاه حیقوق نبی بازدید کنید. در این مقاله می کوشیم تا شما را با تویسرکان و آرامگاه حیقوق بیشتر آشنا کنیم. همراه ما باشید.
معرفی شهرستان تویسرکان
شهرستان تویسرکان از شهرهای استان همدان است و با جمعیتی بیشتر از ۵۰ هزار نفر در بخش جنوبی کوههای الوند قرار دارد. این شهر با شهرستان های اسدآباد، ملایر ، کنگاور و نهاوند همسایه است .تویسرکان چهارمین شهر بزرگ استان همدان است و به داشتن آب و هوای معتدل کوهستانی و گردوی درشت و خوش خوراک شهرت دارد.
نام شهر تویسرکان از قریه توی گرفته شده که در نزدیکی شهری به نام سرکان قرار داشته است. در قرن سئنه ی جهان عجری ایت نتطقع را توی رودلاور و توی همدان نیز می نامیدند.همچنین در زبان فارسی پهلوی«سر» معنای بزرگ دارد و گان نیز به معنی آبادی است که معنای آن آبادی بزرگ نیز می شود. شهری که در دوران مغول با همین نام تخریب شد به فاصله چند کیلومتر دوباره بازسازی شد و امروزه به نام تویسرکان شناخته می شود و امروزه افراد بسیاری برای بازدید از این شهر راهی این منطقه می شوند. از جذاب ترین جاذبه های تویسرکان آرامگاه حیقوق نبی می باشد.
حبقوق نبی
حبقوق نبی یکی از پیامبران بنی اسرائیل است که حدود هفتصد سال قبل از میلاد مسیح در اورشلیم زندگی می کرد. او یکی از پیامبران صاحب کتاب در کتاب عهد عتیق است که در دوره خود نگهبان معبد یهودیان اورشلیم نیز بوده است. عده ای زمان زندگی او را همزمان با پادشاهی یهویاقیم در سال ۶۰۷ می دانستند.
آرامگاه حیقوق نبی
در سفر به تویسرکان متوجه خواهید شد که داستانهای زیادی درباره آرامگاه حیقوق نبی وجود دارد. مثلا در کاداریم اسرائیل مقبره ای موسوم به حیقوق نبی وجود دارد همچنین در روایت دیگری گفته شده که او در سال ۵۹۰ قبل از میلاد و در قتل عام بخت النصر از یهودیان اورشلیم به اسارت گرفته شده و در بابل زندانی بوده تا اینکه کوروش پادشاه هخامنشی در سال ۵۴۸ به این منطقه حمله می کند و لشکریان کلده را شکست می دهد و دستور آزاد سازی زندانیان و اسرای یهودی را می دهد.پس از این ماجرا حیقوق به ایران مهاجرت کرد و بر طبق شواهد در شهر رودآور یا تویسرکان به زندگی خود ادامه داد و پس از مرگ نیز در همین مکان به خاک سپرده شد. از آرامگاه حیقوق نبی برای قرنها نگهداری شده و صدمات گذر زمان بر آن به خوبی بازسازی شده است. امروز آرامگاه حیقوق نبی از قدیمی ترین آثار تاریخی به جا مانده در ایران است که زیارتگاهی برای یهودیان نیز می باشد.
وجه تسمیه
حبقوق یا حیقوق در زبان عبری در آغوش گرفته شده معنا می دهد .دلیل این نامگذاری بر طبق داستانها حیقوق در زمان کودکی می میرد و به خواست خدا زنده می شود و به زندگی اش ادامه می دهد به همین دلیل نیز این نام برایشان گذاشته می شود. به گفته مورخین الیاس پیامبر کسی بود که کودک را در آغوش گرفت و برای زنده شدن او از درگاه خدا درخواست کرد، خداوند نیز کودک را زنده کرد. شباهت این دو روایت و نزدیکی زمان آنها باعث شده که گفته شود این کودک همان حیقوق پیامبر است.داستان دیگر نیز بیان می کند که مادر کودک او را در آغوش می گیرد و در بستر می خواباند و سپس شروع به عبادت می کند. قبل از اینکه عبادت او تمام شود کودک زنده می شود.مشخص نیست که کدام روایت حقیقی است اما دلیل نامگذاری بر طبق شواهد همین مسئله بوده است.
حیقوق نبی در اسلام
در متون اسلامی به نام حیقوق نبی اشاره شده است. قبل از اینکه به آرامگاه حیقوق نبی بروید خوب است که این روایات را بخوانید.
روایت اول
در مناجات ام داوود که در اعمال نیمه ماه رمضان در مفاتیح الجنان آمده است نام حیقوق نبی در میان پیامبران الهی ذکر شده است.
در زمان امام رضا علیه السلام مامون عباسی مناظره ای ترتیب داد که در آن امام رضا علیه السلام را به سخره بگیرد. یک دانشمند یهودی به نام جاثلیق در این مناظره با امام رضا علیه السلام گفتگو کرد و امام رضا علیه السلام سوالات او را براساس کتب یهودیان پاسخ دادند. از کتاب حیقوق نبی نیز شواهدی برای او داده شد که در کتاب بحار الانوار علامه مجلسی نیز این مناره ثبت شده است.
کتاب حیقوق نبی
متن کتاب حیقوق نبی یکی از متون فصیح در زبان عبری است که در سفر سی و پنجم عتیق بیان شده است. در این متن پرسش و پاسخ حیقوق از خداوند و دعای او و اشتباهات قوم یهود نیز ذکر شده است . او اشتباهات یهودیان را به آنها گوشزد می کند و از آنها می خواهد توبه کنند و همچنین جوابهایی نیز از خداوند دریافت می کند . حیقوق نبی پیشگویی هایی نیز درباره زندگی یهودیان دارد. او درباره بابلیان نیز پیشگویی کرده و درباره حمله بابل به اورشلیم و اسیر شدن یهودیان نیز پیشگویی کرده بود.همچنین او درباره حضرت محمد (ص) و نزول قرآن نیز مطالبی بیان کرده است.
بنای آرامگاه حیقوق نبی
ساختمانی که به نام آرامگاه حیقوق نبی در محل تولد این پیامبر وجود دارد براساس شواهد تاریخی رد شده است و بنایی که به عنوان آرامگاه حیقوق نبی در تویسرکان وجود دارد از نظر تاریخی و استناد مقبره حقیقی این پیامبر می باشد.
ساختمانی که امروزه در اطراف آرامگاه حیقوق نبی وجود دارد، در دوره سلجوقیان ساخته شده است یک بنای هشت ضلعی با هشت ترکۀ آجری به شکل مخلوط که دوازده متر ارتفاع دارد و گنبد آن نیز منحنی خاصی دارد در بخش بالایی این ساختمان کنگره های آجری مثلثی شکلی نیز وجود دارد.طاق نماهایی نیز روی دیواره خارجی وجود دارد که وجهه تزیینی دارد و نقش ستاره شش پر داوود که نماد یهودیت است روی آن دیده می شود. حفاری های باستان شناسی در این منطقه نشان می دهد که یک حصار مربعی شکل با پلان چهار برج در اطراف برج وجود داشت که نشان دهنده مقبره ای بزرگتر بوده است. این مقبره در سال ۱۳۵۳ به عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
امیدواریم که این مقاله به شما درباره آرامگاه حیقوق نبی و سفر به تویسرکان اطلاعات کافی ارائه کرده باشد. از سفر به این منطقه لذت ببرید.