پل سنگی آدانا یا پل تاشکپره واقع در شهر آدانا یکی از جاذبه های توریستی و یکی از نماد های فرهنگی و تاریخی شهر آدانا است این پل که اکنون به عنوان هویت شهر آدانا شناخته می شود حدود ۱۸۰۰ سال پیش توسط رومیان ساخته شده است و نشان دهنده چندین دوره تاریخی و فرهنگی مختلف در طول تاریخ است.
جغرافیا
پل تاشکپره واقع در شهر آدانا پنجمین شهر بزرگ ترکیه یکی از جاذبه های دیدنی قدیمی این کشور محسوب می شود که بر روی رودخانه سیهان در آدانا واقع شده است. پل تاشکپره یک پیوند کلیدی در مسیرهای تجارت باستانی دریای مدیترانه تا آناتولی و ایران بود که تا سال ۲۰۰۷ دو سر رودخانه ی سیهان را از طریق ترافیک ماشینی و پیاده رو به هم متصل می کرد اما از سال ۲۰۰۷ به بعد عبور و مرور وسایل نقلیه از روی پل سنگی آدانا به دلیل قدمت بسیار زیاد و احتمال تخریب پل ممنوع شده است و فقط پیاده روی بر روی آن مجاز است . پل تاشکپره در مسیر مسجد بزرگ سابانجی قرار دارد که یکی از بزرگ ترین و زیباترین مسجد های کشور ترکیه می باشد و در کنار پل سنگی آدانا یکی از نمادی ترین و قدیمی ترین مکان های شهر آدانا محسوب می شود از دیگر مکان های شهر آدانا که در نزدیکی پل تاشکپره قرار دارد می توان به برج ساعت بویوک آدانا اشاره کرد که بزرگ ترین برج ساعت کشور ترکیه نیز میباشد اشاره کرد شهر آدانا پنجمین شهر بزرگ کشور ترکیه با جمعیت حدود دو میلیون نفر است و حدود سی کیلومتر تا دریای مدیترانه فاصله دارد این شهر پس از نسل کشی توسط ارامنه به شهری ترک نشین تبدیل شد.
تاریخچه
پل آدانا یا پل تاشکپره حاوی عناصر و پارامتر های افزوده شده توسط چندین تمدن است حدود ۱۸۰۰ سال پیش و طی ۱۰ سال بر روی رودخانه سیهان توسط امپراطور هیئتی که در آن زمان در حال سفر به سوریه گذر از کشور ترکیه بود ساخته شده است البته تاریخ دقیق ساخت این پل در دسترس نیست اما با توجه به کتیبه یونان باستان که توسط بخش سنگ آثار موزه شهر آدانا نگهداری می شود می توان اطلاعاتی در مورد ساخت و تاریخ تقریبی ساخت پل تاشکپره به دست آورد. با توجه به این کتیبه ساخت این پل در زمان امپراطوری روم و به دست معماری به نام auxntius ساخته شده است در این کتیبه که دارای ۱۲ خط و ضخامت ۱۲ سانتی متر است نام auxntius به عنوان معمار ذکر شده و ناتوانی مردمان شهر در ساخت پل بیان شده است با توجه به شواهدی این پل اولین پل ساخته شده بر روی رودخانه سیهان بوده است و از این پل برای عبور ارتش روم از رودخانه سیهان و وارد شدن به کمپ نظامی ارتش روم در سوریه استفاده می شده است در طول تاریخ چندین بار مورد بازسازی قرار گرفته تا از تخریب آن جلوگیری شود. پل سنگی تاشکپره در طول تاریخ با نام های مختلفی شناخته می شده که از این نام ها می توان به پل ساروس، پل ژوستین و در نهایت به دلیل ترک نشین شدن شهر آدانا به پل سنگی تاشکپره تغییر نام داد.
مشخصات
اگرچه در در بسیاری از دوره های ساخت و ترمیم پل سنگی تاشکپره مواد و مصالح مختلف با توجه به دوره های زمانی متفاوتی ، استفاده شده است اما به طور کلی می توان گفت پل از سنگ مرمر و مصالحی به نام توفا و اسپولیا ساخته شده است. با توجه به تحقیقات انجام شده می توان به این نتیجه رسید که بخش شرقی پل تاشکپره دارای نشانه هایی از ساخت و ساز اصلی است.
پل با استفاده از تکنیک پر کردن دیوار ساخته شده است .
طول فعلی پل ۳۱۰ متر است که در زمان های گذشته طول پل ۱۷۰ متر ثبت شده بود. پل سنگی تاشکپره دارای ۲۱ قوس است. ۱۵ قوس اصلی که برای حمل عرشه پل در سراسر رودخانه سیهان استفاده شده و ۶ قوس کوچکتر در درون قوس های اصلی جاده پل سنگی با بلوک های سنگی پوشیده شده و دارای ۱۱٫۴ متر عرض برای پیاده رو است.
ظاهر
دکوراسیون مجسمه سازی پل شامل تبسیح شیر در قسمت شمالی قوس پل و آثار هنری مختلف شامل ستاره و هلال می شود. نوشته های مسافرین عثمانی نشان می دهد که پل بیش از اندازه باریک بوده است و تصور می شود که عرض پل سنگی از ۳ متر تجاوز نمی کرده است ، پل در اوایل قرن بیست پهن تر شده و در نتیجه این کار قوس های جدیدی به قسمت پایین دست پل اضافه شده است و حدود هشت تا هشت و نیم متر به عرض پل اضافه گشته است تا اکنون شاهد عرض یازده و نیم متری پل باشیم
پایه های حمایت از قوس ها کاملا پوشیده شده اند که چند تکنیک جالب را نشان می دهند قسمت های بالاتر نشان می دهد که گودال ها برداشته شده اند و ابعاد قوس ها به دلیل پیچیدگی ساخت و ساز آنها متفاوت است، همه این ها نشان دهنده ی ویژگی خاصی از ساخت و ساز و معماری رومی ها می باشد اما اکنون چهره ی ان ها به صورت سه گوش و چند ضلعی دیده می شود که نشان دهنده ی بازسازی آنها توسط عثمانی ها و معماری و شیوه ی متفاوت ساخت و سازان ها در ترمیم پل سنگی است .
اکنون
همانطور که گفته شد در سال ۲۰۰۷ عبور و مرور وسایل نقلیه موتوری بر روی پل سنگی آدانا ممنوع شد و از آن زمان تا کنون از این محل برای رویداد های فرهنگی و تفریحی استفاده می شود.
در سال های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۸ پل سنگی آدانا به عنوان نماد شهر آدانا توسط ساکنین شهر آدانا انتخاب شده است و محققان پیشنهاد می کنند که از پل تاشکپره به دلیل عملکرد آن به عنوان نشان دهنده نقطه عطفی که دانش گسترده ای از تاریخ، فرهنگ، رخداد ها و زبان معماری و تکنیک های ساخت و ساز دور های مختلف و معماری کشور های مختلف است را به نماد شهر آدانا تبدیل کنند و از پل سنگی تاشکپره به عنوان نقطه شروع برای احیای هویت شهر و معرفی آن به عنوان یک جاذبه ی توریستی و فرهنگی و تاریخی استفاده کنند. از این رو بسیاری از مراسمات مذهبی و فرهنگی و جشنواره های مهم شهر آدانا در مجاورت پل سنگی آدانا شکل می گیرد:
جشنواره ماه رمضان و مراسم افطاری بر روی پل تاشکپره که یک ماه طول می کشد و در طول جشنواره مراسم افطار و نمایشنامه و کنسرت موسیقی و رقص کودکان بر روی اجرا می شود. جشنواره ادبیات آدانا که در آن هر ساله حدود صد نویسنده و شاعر و منتقد در آن شرکت می کنند. دولت ترکیه و مسئولان شهر آدانا سعی دارند تا با برگزاری این دست از مراسمات هویت شهر و پل تاشکپره را احیا کنند.